Cənubi Qafqazda yeni “Xüsusi Hərbi Əməliyyat” başlaya bilər - Kreml jurnalistindən ŞOK HƏDƏ
14 saat əvvəlAzərbaycan və Ermənistan arasında ilkin imzalanmış sazişin mətni
11 Avqust 2025 22:32 | Baxış sayı: 287
Ermənistan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi Ermənistan və Azərbaycan arasında avqustun 8-də Vaşinqtonda ilkin olaraq imzalanmış sazişin mətnini dərc edib.
AJMEDİA xəbər verir ki, aşağıda müqavilənin mətni verilmişdir:
Ermənistan Respublikası və Azərbaycan Respublikası (bundan sonra - Tərəflər) regionda ədalətli, hərtərəfli və davamlı sülhün bərqərar olunmasının təcili zərurətini dərk edərək,
dövlətlərarası əlaqələr yaratmaqla bu məqsədə nail olmağa töhfə verməyə çalışaraq,
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsini rəhbər tutaraq,
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsinə (1970), Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq üzrə Helsinki Konfransının Yekun Aktına (1975) və 21 dekabr 1991-ci il tarixli Alma-Ata Bəyannaməsinə uyğun olaraq dövlətlər arasında dostluq münasibətləri və əməkdaşlığa dair beynəlxalq hüququn prinsipləri haqqında Bəyannamədə və yuxarıda göstərilən norma və prinsiplərə əsaslanan münasibətlərin inkişaf etdirilməsi məqsədini ifadə edən, öz aralarında mehriban qonşuluq münasibətləri yaratmaq üçün qarşılıqlı iradə,
aşağıdakı əsaslarla bir-biri ilə sülh və dövlətlərarası münasibətlər qurmağa razılaşdılar:
MADDƏ I
Keçmiş sovet respublikaları arasındakı sərhədlərin müvafiq müstəqil dövlətlərin beynəlxalq sərhədlərinə çevrildiyini və beləliklə də beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən tanındığını təsdiq edərək, Tərəflər bir-birinin suverenliyini, ərazi bütövlüyünü, beynəlxalq sərhədlərin toxunulmazlığını və siyasi müstəqilliyini tanıyır və hörmətlə yanaşacaqlar.
MADDƏ II
I maddəyə tam uyğun olaraq, Tərəflər bir-birlərinə qarşı ərazi iddialarının olmadığını təsdiq edirlər və bundan sonra belə iddialarla çıxış etməyəcəklər.
Tərəflər digər Tərəfin ərazi bütövlüyünün və ya siyasi birliyinin tam və ya qismən bölünməsinə və ya pozulmasına yönəlmiş bu cür hərəkətlərin planlaşdırılması, hazırlanması, təşviqi və ya dəstəklənməsi daxil olmaqla heç bir tədbir görməyəcəklər.
MADDƏ III
Tərəflər qarşılıqlı münasibətlərdə bir-birinin ərazi bütövlüyünə və ya siyasi müstəqilliyinə qarşı güc tətbiq etməklə hədələməkdən və ya istifadə etməkdən, habelə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsinə zidd olan hər hansı digər hərəkətlərdən çəkinəcəklər.
Onlar üçüncü tərəfə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsinə zidd olaraq digər Tərəfə qarşı güc tətbiq etmək üçün öz ərazilərindən istifadə etməyə icazə verməyəcəklər.
MADDƏ IV
Tərəflər bir-birinin daxili işlərinə qarışmaqdan çəkinəcəklər.
MADDƏ V
Bu Sazişin hər iki Tərəf tərəfindən ratifikasiyası üçün dövlətdaxili prosedurların yerinə yetirilməsi barədə bildirişlərin mübadiləsindən sonra _____ gün ərzində Tərəflər Diplomatik Münasibətlər haqqında Vyana Konvensiyasının (1961) və Konsulluq Münasibətləri haqqında Vyana Konvensiyasının (1963) müddəalarına uyğun olaraq bir-biri ilə diplomatik əlaqələr quracaqlar.
MADDƏ VI
Tərəflər bu Sazişin 1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş öhdəliklərinə tam uyğun olaraq, Tərəflər arasında dövlət sərhədinin delimitasiyası və demarkasiyası haqqında sazişin bağlanması məqsədi ilə özlərinin müvafiq sərhəd komissiyaları arasında vicdanla, onların təsdiq etdiyi reqlamentə uyğun olaraq danışıqlar aparacaqlar.
MADDƏ VII
Tərəflər heç bir üçüncü tərəfin qüvvələrini ümumi sərhədləri boyunca yerləşdirməyəcəklər.
Qarşılıqlı sərhədlərinin delimitasiyası və sonradan demarkasiyasına qədər Tərəflər sərhədyanı ərazilərdə təhlükəsizliyin və sabitliyin təmin edilməsi məqsədilə razılaşdırılmış təhlükəsizlik və etimadın möhkəmləndirilməsi tədbirlərini, o cümlədən hərbi tədbirləri həyata keçirəcəklər.
MADDƏ VIII
Tərəflər hər biri öz yurisdiksiyasında olan dözümsüzlüyü, irqi nifrət və ayrı-seçkiliyi, separatizmi, zorakı ekstremizmi və terrorizmi bütün təzahürlərində pisləyir və onlara qarşı mübarizə aparacaq və tətbiq olunan beynəlxalq öhdəliklərinin yerinə yetirilməsini təmin edəcəklər.
MADDƏ IX
Tərəflər hər iki Tərəfin iştirak etdiyi silahlı münaqişə zamanı baş vermiş itkin düşmüş şəxslər və məcburi itkin düşmüş şəxslərlə bağlı məsələləri, o cümlədən bu şəxslər haqqında mövcud olan bütün məlumatları birbaşa və ya lazım gəldikdə müvafiq beynəlxalq təşkilatlarla mübadilə etməklə həll etməyi öhdələrinə götürürlər.
Tərəflər bununla barışıq və etimadın möhkəmləndirilməsi tədbiri kimi bu şəxslərin taleyinin müəyyən edilməsinin, o cümlədən qalıqların axtarışı və lazımi qaydada qaytarılmasının və bu şəxslər üçün ədalətin təmin edilməsi üçün müvafiq araşdırmanın aparılmasının vacibliyini etiraf edirlər.
Bununla əlaqədar olaraq, müvafiq tənzimləmələr ayrıca sazişdə ətraflı müzakirə olunacaq və razılaşdırılacaq.
MADDƏ X
Tərəflər müxtəlif sahələrdə, o cümlədən iqtisadi, tranzit və nəqliyyat, ekoloji, humanitar və mədəni qarşılıqlı fəaliyyət sahələrində əməkdaşlığın qurulması məqsədilə qarşılıqlı maraq doğuran sahələrdə sazişlər bağlaya bilərlər.
MADDƏ XI
Bu Saziş Tərəflərin beynəlxalq hüquqdan və hər bir Tərəfin BMT-nin digər üzv dövlətləri ilə bağladığı müqavilələrdən irəli gələn hüquq və öhdəliklərini məhdudlaşdırmır.
Hər bir Tərəf təmin etməlidir ki, onunla hər hansı üçüncü tərəf arasında qüvvədə olan heç bir beynəlxalq müqavilə bu Saziş üzrə üzərinə götürdüyü öhdəliklərin yerinə yetirilməsinə xələl gətirməsin.
MADDƏ XII
Tərəflər ikitərəfli münasibətlərində beynəlxalq hüququ və bu Sazişi rəhbər tutacaqlar.
Tərəflərdən heç biri bu Sazişin həyata keçirilməməsi üçün əsas kimi öz daxili qanunvericiliyinin müddəalarına istinad edə bilməz.
Tərəflər, Müqavilələr hüququ haqqında Vyana Konvensiyasına (1969) uyğun olaraq, bu Saziş qüvvəyə minənədək onun obyektini və məqsədini pozan hərəkətlərdən çəkinəcəklər.
MADDƏ XIII
Tərəflər bu Sazişin tam icrasına təminat verir və onun icrasına nəzarət etmək üçün ikitərəfli Komissiya yaradırlar.
Komissiya Tərəflərin razılaşdırdığı prosedurlar əsasında fəaliyyət göstərir.
MADDƏ XIV
Tərəflər beynəlxalq hüquq və onları qarşılıqlı münasibətlərdə məcbur edən digər müqavilələrdən irəli gələn hüquq və öhdəliklərinə xələl gətirmədən, bu Sazişin təfsiri və ya tətbiqi ilə bağlı hər hansı mübahisələri birbaşa məsləhətləşmələr, o cümlədən XIII maddədə qeyd olunan Komissiya daxilində məsləhətləşmələr yolu ilə həll etməyə səy göstərəcəklər.
Əgər belə məsləhətləşmələr 6 ay ərzində hər iki Tərəf üçün məqbul nəticəyə gətirib çıxarmazsa, Tərəflər mübahisələri həll etmək üçün digər dinc vasitələr axtaracaqlar.
MADDƏ XV
XIV Maddənin müddəalarına xələl gətirmədən, bu Sazişin qüvvəyə minməsindən sonra bir ay ərzində Tərəflər hər hansı hüquqi forumda təqdim edilmiş və bu Sazişin imzalanmasından əvvəl Tərəflər arasında mövcud olan məsələlərlə bağlı dövlətlərarası iddiaları, şikayətləri, etirazları, icraatları və mübahisələri geri götürəcək, ləğv edəcək və ya başqa yolla həll edəcək, bu Sazişin imzalanmasından əvvəl Tərəflər arasında mövcud olan məsələlərə dair hər hansı və bütün dövlətlərarası iddiaları, şikayətləri, etirazları, icraatları və mübahisələri geri götürəcək, ləğv edəcək və ya başqa yolla həll edəcək. və ya üçüncü tərəfin digər Tərəfə qarşı başlatdığı şikayətlərdə, etirazlarda, icraatlarda hər hansı şəkildə iştirak etmək.
Tərəflər diplomatik, informasiya və digər sahələrdə bu Sazişə zidd olan hər hansı düşmənçilik hərəkətləri həyata keçirməyəcək, təşviq etməyəcək və ya iştirak etməyəcək və bununla bağlı müntəzəm məsləhətləşmələr aparacaqlar.
MADDƏ XVI
Saziş Tərəflərin milli qanunvericiliyinə uyğun olaraq dövlətdaxili prosedurların başa çatdırılması barədə bildiriş verən sənədlərin mübadiləsindən sonra qüvvəyə minir.
Bu Saziş Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsinin 102-ci maddəsinə uyğun olaraq qeydə alınmalıdır.
MADDƏ XVII
Bu Saziş erməni, Azərbaycan və ingilis dillərində tərtib edilmişdir, hər üç mətn eyni autentikdir.
Eyni dərəcədə autentik mətnlərdən hər hansı birinin müddəalarının təfsirində hər hansı uyğunsuzluq yaranarsa, ingilis dilindəki mətnə üstünlük veriləcəkdir.